اصول و فروع دین اسلام کدامند؟ 📿
ارکان دین شیعیان : اصول دین و فروع دین از ارکان اعتقادی شیعیان است در این مقاله ترتیب و تفاوت آنها مورد بررسی قرارگرفته است.
شیعیان ارکان را به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم میکنند. اصول بر مبنای اصول عقیدتیست و فروع بر مبنای اعمال واجب. اعتقاد به اصول شرط پذیرش دین و مذهباند اما انجام فروع شرط لازم برای مسلمانبودن نیست.
اصول دین شیعه به ترتیب
۱- توحید : به معنای یگانگی خداوند متعال است.
۲- عدل : به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمیکند و هر چیزی را در جای خویش نگه میدارد و با هر موجودی، چنانکه شایستهاست رفتار میکند.
۳- نبوت : به معنای پیامبری محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است.
۴- امامت : بدین معنا که پس از پیامبر اسلام دوازده امام معصوم منصب خلافت و امامت را بر عهده دارند و آنان منصوب خداوند متعالاند.
۵- معاد : به معنای آن است که روزی همه مکلفان برای بازخواست و حساب در پیشگاه الهی گرد هم میآیند و هر کس به پاداش و کیفر خویش میرسد. (قیامت)
فروع دین شیعه نیز به مجموعه ده عمل اسلامی که انجامشان واجب است اطلاق میشود که از قرار زیرند
۱- نماز
۲- روزه
۳- خمس
۴- زکات
۵- حج
۶- جهاد
۷- امر به معروف (دستور به خوبیها و نیکیها)
۸- نهی از منکر (بازداشتن از بدیها و زشتیها)
۹- تولی (دوستى با دوستان خدا)
۱۰- تبری (دشمنى با دشمنان خدا)
من معتقدم توحید نبوت امامت معاد یعنیتفاوت اصول و فروع دین اسلام
میان اصول و فروع دین تفاوتهایی وجود دارد که عبارتاند از:
الف. اصول دین از اعتقادات و ایمانیّات سخن میگویند؛ ولی فروع دین نظر به عمل انسان دارند. [۱]
ب. اصول دین نیازمند یقیناند و از این رو، تقلید را برنمیتابند؛ امّا فروع دین نیازمند تبلیغ و بیاناند و حکم عقل در آنها کافی نیست و از این رو تقلید پذیرند. [۲]
ج. اصول دین از مقوله إخبار و وصف کردن هستند؛ امّا فروع دین، انشائی و دستوریاند و امر و نهی. [۳]
د. در اصول دین اختلافی نیست؛ امّا گاه در فروع دین اختلافاتی رخ مینماید. این بدان سبب است که عمل به ظن در اصول دین روا نیست؛ ولی ظنّ معتبر گاه در فروع دین منشأ عمل میشود. [۴] [۵]
ه. نسخ به فروع دین راه دارد؛ امّا در اصول دین به هیچ روی وجود ندارد. [۶]
و. علمای شیعه اصول دین را پنج اصل دانستهاند؛ امّا فروع را هشت یا ده فرع. [۷] حتی گاه هر آنچه را در برابر اصول جای دارد و جزو احکام عملی است، از فروع دین شمردهاند. [۸] [۹]
___________________
۱- ↑ آموزش دین، ص۱۸- ۱۰.
۲- ↑ المیزان ج۱۳، ص۵۸-۵۹.
۳- ↑ کفایة الاصول، ص۴۱- ۳۴.
۴- ↑ شریعت در آینه معرفت، ص۱۶۲- ۱۵۸.
۵- ↑ شریعت در آینه معرفت، ص۳۶۶- ۳۶۰.
۶- ↑ کشّاف اصطلاحات الفنون، ج۱، ص۷۶۰.
۷- ↑ مجموعه آثار، ج۱۷، ص۲۲۰.
۸- ↑ معارف و معاریف، ج۴، ص۱۷۱۵.
۹- ↑ شرح المواقف، ج۱، ص۳۸.