درباره طبع خود بیشتر بدانیم
هر انسانی از دوران جنینی خود دارای یک طبع یا مزاج مشخص میباشد. این طبع در طول دوران زندگی ثابت بوده و هرگز تغییری نخواهد کرد. مزاج هرکس نوع رفتار بدن وی در شرایط مختلف و نحوه برخورد و اخلاق او را مشخص خواهد کرد. به همین دلیل است که شناخت مزاج و متعادل نگه داشتن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا شرح دهیم که چگونه طبع خود را تشخیص دهیم علاوه بر آن به نحوه تشخیص طبع سرد و گرم و خصوصیات افراد گرم مزاج نیز اشاره خواهیم کرد.
مزاج یا طبع چیست؟
در ابتدا سقراط و جالینوس سعی بر نحوه شناخت مزاج انسان داشتند. پس از آنها ابن سینا نیز تحقیقاتی در این زمینه انجام داد و ۹ مزاج را برای انسان معرفی کرد که شامل مزاجهای منفرد، مزاجهای مرکب و مزاج معتدل میشد. محققان به بررسی مزاج یا طبع انسان ادامه دادند تا در نهایت به ۴ مزاج اصلی رسیدند که هرکس دارای یکی از آنهاست. به طور کلی هر انسانی دارای یکی از دو طبع سرد مزاج و گرم مزاج قرار میگیرد و بعد در یک نگاه جزئیتر این دو دسته کلی به ۴ دسته تقسیم میشوند. این مزاجها شامل مزاج سودایی (سرد و خشک)، بلغمی (سرد و تر)، صفراوی (گرم و خشک) و دموی (گرم و تر) میشود. در حقیقت این متابولیسم بدن است که مزاج را تعیین میکند.
طبع انسان بر اساس برخی از علائم بالینی خود را نشان میدهد، از جمله: رنگ چهره، حرارت بدن، خصوصیات نبض، کیفیت مواد دفعی و وضعیت روحی. غذاها و داروها نیز دارای طبع مشخصی هستند که هرکس بر اساس مزاج خود باید برخی را کمتر وبرخی را بیشتر استفاده کند.
نحوه تشخیص طبع
برای تشخیص دقیق طبع دو راه کلی وجود دارد:
۱- پرسشنامههای مزاجشناسی:
- مزاجشناسی آنلاین: سایتهای مختلفی وجود دارند که تستهای آنلاین مزاجشناسی را ارائه میدهند. این تستها معمولاً سؤالاتی در مورد ظاهر، خلق و خو، عادات غذایی و عملکرد بدن از شما میپرسند.
- کتابها و مقالات: کتابها و مقالات زیادی در مورد طب سنتی ایرانی و مزاجشناسی نوشته شدهاند که میتوانند به شما در شناخت طبع کمک کنند.
۲- مراجعه به متخصص طب سنتی:
بهترین روش برای شناخت دقیق طبع، مراجعه به متخصص طب سنتی میباشد. پزشک با معاینه شما و پرسیدن سؤالات مختلف، طبع شما رو به طور دقیق تشخیص میدهد.
نکاتی که باید به خاطر داشته باشید:
- هیچ کس طبع کاملاً یکسانی ندارد. مزاج هر فرد منحصر به فرد است و ممکن است ترکیبی از دو یا چند طبع باشد.
- طبع شما در طول زمان میتواند تغییر کند. عواملی مثل تغذیه، استرس و محیط زندگی میتوانند بر طبع تأثیرگذار باشند.
- شناخت طبع به شما کمک میکند تا سلامتی خود را بهتر حفظ کنید. با دانستن طبع میتوان رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب خود را انتخاب کنید و از ابتلا به بیماریها پیشگیری کنید.
انواع طبع و خصوصیات مرتبط با آن
همانطور که اشاره شد ۴ طبع مرکب داریم که معمولاً هر شخص یکی از آنها و یا ترکیبی از چند طبع را دارد. افرادی دارای هر یک از این مزاج دارای خصوصیات خاصی هستند:
سرد و خشک (سودایی)
معمولاً پوست خشک و چهره تیرهای دارند. غلظت خون بالا، سوزش سر معده، گرفتگی گلو، گرفتگی عضلات پشت ساق پا، لکههای تیره پوستی و اشتهای کاذب از خصوصیات آنهاست. از نظر روحی افرادی بیقرار هستند که معمولاً خواب آشفته میبینند. این افراد حتماً باید مزاج درمانی شده و سبک زندگی و تغذیه خود را مطابق با نظر متخصص اصلاح کنند.
سرد و تر (بلغمی)
پوستی لطیف، درخشان، سرد و چهرهای سفید دارند. رطوبت پوست آنها زیاد است به همین دلیل گاهی در زیر چشم و گلو دچار چروک میشوند. بزاق زیادی ترشح میکنند، زیاد تشنه میشوند، درگیر رفلاکس معده هستند و گوشت بدن آنها نرم و لطیف است. از نظر شخصیتی پرحوصله و صبور هستند، به آرامی صحبت میکنند و کارهای خود را در آرامش انجام میدهند. خوردن لبنیاتی مانند دوغ و ماست برای این افراد مضر است. این لبنیات سبب افت حافظه، پرخوابی، و تحلیل رفتن پرزهای زبان میشود. این افراد معمولاً در فصل زمستان دچار بیماریهای مکرر میشوند.
گرم و خشک (صفراوی)
پوستی خشک و کدر دارند و در برخی مواقع چهره و سفیدی چشم آنها متمایل به رنگ زرد میشود. زبان و بینی آنها خشک است و گاهی مزه تلخ در دهان خود احساس میکنند. عطش زیاد و اشتهای کمی دارند. حافظهای قوی و معمولاً اندامی لاغر دارند. تحرک آنها زیاد است و کم خواب میباشند. از نظر رفتاری زود دچار عصبانیت میشوند. به سرما علاقه دارند چون همیشه بدن گرمی دارند. سریع راه میروند، با عجله صحبت میکنند و در فصل تابستان بیشتر دچار بیماری میشوند.
گرم و تر (دموی)
معمولاً قوی هیکل و درشت اندام هستند و رنگ چهره و چشمهای آنها به سرخی میزند. خواب سنگین و زیادی دارند به همین دلیل کسل هستند. قبل و بعد از خواب خمیازههای متعددی میکشند و حتماً باید بدن خود را کش و قوس دهند. افرادی خوش اخلاق و اجتماعی هستند و در جمع بگو، بخند میکنند. از نظر شخصیتی افرادی شجاع هستند و مدیریت خوبی دارند. حافظه ضعیفی دارند و مطالب جدید را زود فراموش میکنند و گاهی نمیتوانند آموزههای جدید را به سرعت درک کند. مزه دهان این افراد شیرین است و گاهی دچار خونریزی لثه و بینی میشوند. اکثر بیماریها و اختلالات آنها در فصل بهار رخ میدهد.
نحوه تشخیص طبع سرد و گرم
تشخیص طبع سرد و گرم از طریق روشهای مختلفی انجام میگیرد، که به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
۱- روشهای سنتی:
- مشاهده خصوصیات ظاهری: رنگ پوست، مو، چشم، رگها، شکل اندام و…
- معاینه نبض: طبیبان سنتی با معاینه نبض و نحوه تپش آن میتوانند به طبع فرد پی ببرند.
- پرسش و پاسخ: متخصصان طب سنتی با پرسیدن سؤالاتی در مورد علائم و عادات فرد، طبع او را تشخیص میدهند.
۲- روشهای نوین:
- آزمایش خون: با انجام آزمایش خون تا حدی میتوان به طبع فرد پی برد.
- تستهای ژنتیکی: برخی تحقیقات نشان میدهند که ژنها هم میتوانند در تعیین طبع افراد نقش داشته باشند.
توجه داشته باشید که هیچ روشی به طور کامل و دقیق نمیتواند طبع فرد را مشخص کند. بنابراین بهترین روش، ترکیبی از چند روش همراه با مشاوره طب سنتی میباشد.
افراد گرم مزاج چه خصوصیاتی دارند؟
افراد گرم مزاج، دارای دو طبع گرم و خشک و گرم و تر هستند. ویژگیهای معمول این دو طبع را میتوان به صورت زیر بیان کرد:
۱- گرم و خشک (صفراوی):
- ظاهر: پوست روشن یا گندمگون، موهای کم پشت و مجعد، رگهای برجسته، تمایل به چاقی، تعریق زیاد
- خلق و خو: زودرنج، تندخو، پرانرژی، با اعتماد به نفس، مدیر و مدبر، اهل بحث و جدل
- عملکرد بدن: میل به غذاهای سرد و ترش، کم خوابی، یبوست، زخم معده، میگرن، خشکی پوست و مو
۲- گرم و تر (دموی):
- ظاهر: پوست سفید یا سرخ و سفید، موهای پرپشت و نرم، چشمهای درشت، تمایل به چاقی
- خلق و خو: خوش اخلاق، خندان، مهربان، عاطفی، اهل رفاقت، تمایل به تنبلی
- عملکرد بدن: میل به غذاهای شیرین و شور، تعریق زیاد، خواب زیاد، کم خونی، فشار خون بالا، آلرژی